Schulden snuiven: Doe nog maar een lijntje!

Het is dezer dagen zoeken naar alle schuldigen van deze economische en financiële crisis. De bankiers (duh!), de politici, de hefboomfondsbeheerders, de bedrijfsleiders met hun grote bonussen, de Amerikanen, de Chinezen, de belastingsparadijzen, mijn poep.

Iedereen wijst iedereen aan. Iedereen zou beter zichzelf aanwijzen. Voor het overgrote deel zijn we allemaal schuldig. Letterlijk! Schuldig! Allemaal dachten we de economie te steunen door ons in de schulden te werken en dat geld te spenderen. Nee, het ligt niet aan de Amerikanen die zich massaal in de schulden ‘werkten’, zonder eigenlijk veel te werken. Men dacht slapend rijk te worden met schulden maken en verhandelen. Hier in Europa was het niet anders. Ik moet lachen als men zegt dat het in België minder erg is. Erger dan in de VS, IJsland of Oost-Europa kan niet, maar is het daarom beter? Ook in België kan ik de mensen niet meer tellen die zo snel ze een lening van de bank konden krijgen een huis gingen kopen. Om dan binnen vijf jaar dat huis te verkopen, met winst, en een groter huis te kopen, met een grotere lening welteverstaan. Het gaat allang niet meer over dat huis. Het gaat over de auto, en over simpele domme dingen. De meeste mensen zitten tot hun nek in de schulden. Men wou geld uit de toekomst naar het heden halen. Wel, hier is de toekomst en we kunnen de toekomst niet meer afbetalen! Misschien, neen zeer zeker, hebben we een deel van de toekomst gewoon vermoord. Voor veel mensen zal het zo zijn.

Ik mag hier wel een ‘Apocalypse’ voorspellen, een complete ontnuchtering voor veel mensen die dronken van de schulden zijn. De waarheid zal ontsluierd worden en het zal ons zeggen dat schulden, nog meer dan drank, des duivels zijn. Met schulden kan je niet rijk worden. Je kan wel een tijd in die illusie leven. En in die illusie wilden we allemaal leven en daarom werd deze wereld zo. We moeten terug naar de echte wereld, waar men rijk wordt door te werken en te sparen. Zeg op televisie dat de economie beter af is als men allemaal meer zou sparen en je wordt vierkant uitgelachen. We moeten spenderen, is het credo. Er is een nieuwe religie, het Keynesianisme. Maar geloof me, als deze crisis voor één iets het einde zal betekenen dan is het wel voor het Keynesianisme. In zo goed als alle universiteiten en middelbare scholen wordt deze economische school voorgesteld als hét ontstoppingsmiddel voor economische crisissen. Ik zeg u, mij hebben ze niet kunnen indoctrineren en het is het Keynesianisme dat de crisis veroorzaakt heeft. De crisis komt er door teveel schulden aan te gaan en nu willen we die crisis oplossen door opnieuw te spenderen door nieuwe schulden aan te gaan. Toen de economische en financiële wereld in 2000 brak, heeft men dit geprobeerd en het heeft enkele jaren geholpen. Daarna kwam de huidige, grotere crisis. Waar willen we naartoe? We zijn de economie aan het kapot drogeren. We moeten snel naar de ontwenningskliniek, maar niemand die daarvoor staat te springen. De mensen, de consumenten willen ‘happy days’. Men wil opnieuw consumeren, geen slechte tijden, da’s niet goed voor ‘de moral’. De politici willen hun kiezers tevreden stellen en in hun verkiezingsbeloftes beloven ze snel het einde van de crisis. Deze crisis zullen ze bestrijden met het aangaan van overheidsschulden. Hoera!

Neen, we zouden de crisis moeten omarmen! In ons bed kruipen en ontnuchteren. Warme soep en sparen.

De analogie, de kredietverslaafde economie vergelijken met een drugsverslaafde, is al door verschillende economen aangehaald. Ook door politici. Maar niemand kan, wil of durft besluiten dat krediet echt slecht is. Laat staan dat men dit advies in daden zou omzetten. Niemand durft het aan de economie te laten ‘ontschulden’. De slechte bedrijven, vol schulden, failliet laten gaan, dat durft men niet. Dit zou nochtans moeten gebeuren. Het zal inderdaad een nog grotere crisis teweegbrengen. Maar nu worden er enkel nog méér schulden gemaakt, de kiemen voor een nog meer gigantische crisis! Men verschuift nu de schulden van de banken naar de overheden. Wel dan moet je geen genie zijn: de overheden gaan eraan! Sommigen zeggen dat overheden niet failliet kunnen gaan. Ze kunnen dat zeker wel. Maar mega-, giga-, tera-, hyper-inflatie is al genoeg om van een faillissement te spreken. Het is niet omdat Duitsland als land nog bestaat dat het nog nooit failliet is gegaan. De Verenigde Staten idem, China dito. De overheid gaat trouwens ook failliet wanneer zij niet meer wordt gesteund door haar burgers. Dit zit er ook aan te komen. En een overheid kan nog op andere manier failliet gaan. Door zelf haar schulden niet meer af te betalen. Sommigen denken dat alle schulden in de wereld maar moeten worden kwijtgescholden. Dat is een mooie. Praktisch? Ik weet het niet. In elk geval nog minder realistisch dan hyperinflatie. (even cynisch, slechts even).

Deze crisis is dus al vergeleken met het probleem van de kredietverslaafde economie. De economie die door de overheid gered wordt door nog wat extra shots krediet in de arm. Maar de laatste maanden wordt het krediet recht in het hart van de economie en financiële wereld gepompt. De economie stuikte compleet ineen, een hartaanval of wat ook. De overheid pompte dan maar krediet in de alreeds verslaafde economie als zou een dokter een comateuze drugsverslaafde een cocktail van heroïne, cocaïne en methamfetamine rechtstreeks in het hart spuiten. Wat een slechte hartspecialisten zijn de economen en politici van vandaag!

Er is echter een andere economische school die de crisis wél voorspelde en ook de echte oorzaken aantoont. Ook tonen zij aan wat de gevolgen kunnen zijn als men in de kredietcrisis de economie probeert te redden door nog meer schulden aan te gaan.

De Oostenrijkse econoom Ludwig Von Mises zag in de jaren twintig de kiemen voor een grote economische crisis ontstaan en waarschuwde hier ook voor.


Al dit drugsgedoe doet mij aan vele zaken denken en er zijn zoveel vergelijkingen mogelijk.

De schitterende maar vooral geschifte film: Fear & Loathing in Las Vegas bijvoorbeeld. Zo geschift kan de wereld wel zijn. Zo geschift als die film.

De film begint wanneer twee kerels in een cabrio door de Amerikaanse woestijn razen, allebei goed onder de invloed van drugs. Eén van de twee, gespeeld door Johnny Depp, is de vertelfiguur en steekt als volgt van wal:

“We had two bags of grass, seventy-five pellets of mescaline, five sheets of high-powered blotter acid, a saltshaker half-full of cocaine, and a whole multi colored collection of uppers, downers, laughers, screamers... Also, a quart of tequila, a quart of rum, a case of beer, a pint of raw ether, and two dozen amyls. Not that we needed all that for the trip, but once you get into a serious drug collection, the tendency is to push it as far as you can.”

Belangrijk, na de opsomming, is de conclusie dat eenmaal je begint met drugs te verzamelen (en laat ons zeggen ook consumeren) dat je steeds maar weer verder wil gaan, ‘as far as you can’. Dat doet men nu ook met de kredietverslaafde economie. Men probeert steeds verder te gaan met vormen van krediet. Ondanks negatieve ervaringen uit het verleden blijft men volharden. Complete dwaasheid.

De verteller gaat verder:

“The only thing that really worried me was the ether. There is nothing in the world more helpless and irresponsible and depraved than a man in the depths of an ether binge, and I knew we'd get into that rotten stuff pretty soon.”

Ik kan het niet helpen maar vervang de ether door geld drukken en je hebt wat nu het probleem is met de economie. Niets toont meer de hulpeloosheid en onverantwoordelijkheid van de economen en politici door te zeggen dat er geld gedrukt moet worden om de problemen op te lossen. We are already in this rotten stuff !!!

Een drugsverslaafde kan sterven, een economie ook! Daarna is het hopen en wachten op reïncarnatie. Als een zwijn? Als een strontvlieg? Als communisme?

Hier kan je de fameuze scène uit Fear & Loathing in Las Vegas bekijken: